ضرب المثل کاشمری (قوژدی) :

 

فرهنگ عامیانه و شفاهی مردم حاوی نکته ها ی فراوان و ظریفی است . ضرب المثل های هر منطقه هم جملات کوتاه با معانی نهفته در آن است .در زیر به چند ضرب المثل اشاره می کنیم :

_  ” کَم بُخور کٍلپورَه نَخُور ”  کنایه از این است که اگر در خوردن زیاده روی نکنیم مجبور نیستیم با دوا و داروی تلخ معالجه بشویم .

_  ” نٍه چٍٍی مٍیُم نٍه مُرُم بٍه اُو ”  نه چایی میخوام نه به آب میروم  —->  عطای چیزی را به لقایش بخشیدن  —->   در قدیم به بچه ها چای نمی دادند یا اگر می خواستند چای بدهند در ازای انجام کاری به آنها چای می دادند که یکی از آنها آب آوردن از قنات یا آب انبار بود.

_ ” بٍه جُوق نٍمٍری بُرو بٍه مَلَه ”  اگر کار آسان را انجام ندهی کار مشکل تری می دهند  —->  جوق وسیله ای بوده که به پشت گاو می بستند و با آن خرمن را می کوبیدند و مله هم منظور هموار کردن زمین و نرم کردن کلوخ ها بعد از شخم زدن است .

“خَرٍه مُردُمٍ بٍس نیم بَر سٍوار ری ”  یعنی :  وسیله ای که از خودت نیست باید با احتیاط برانی —-> نیم بر از این جهت که تا بهت گفتن بیا پایین از یک طرف سریع پایین بیایی .

_ ” اَگٍر به دُرو نُبرَنٍت مٍنگالتٍ اَزٍت نٍمٍستَنَن ” یعنی اگر این کار نفعی برایت نداشته باشد ضرر هم نمی کنی —-> منگال منظور داس است .

_ ” چینَر جال مُخُورَه تَه کٍلٍگیر کٍرَک ” یعنی نفعش برای کس دیگری است و منتش برای شخصی دیگر —-> جال و کرک دو پرنده هستند.

_ ” از بی سٍگی رٍسمو دٍ گردن شغال کٍردٍم ” —-> از روی اجبار و اینکه شخص لایقی پیدا نشده مجبور شدیم شخص بی لیاقتی را به کاری بگماریم .

_ ” سَگ قافله باش خُورد خَنَه نَباش ” —-> کنایه از اینکه تمام کارهای خانه را به بچه کوچک میگفتند.

_ ” اَدَم دسپَچَه دو بار به دست به آب مٍرَه ” —> در مذمت عجله و شتاب در کاری .

_ “اَجَل سگ کٍه مٍرسَه نون چُوپور مٍدُزدَه ”  —-> وقتی مقام بالاتری در جهت تنبیه زیردستی که بهانه ای به دستش داده برآید .

_ ” تا حالا دٍ هَمچی قٍلمٍ گیر نٍکٍردَه بودُم ”  —-> وقتی مشکل بی سابقه ای اتفاق بیفتد —-> قٍلم به معنی محل ورود آب به باغ است که معمولا تنگ و کوچک است .

_ ” گُو که پٍنهوم بوقَه بُوخورَه آشکار مٍزٍیَه ” —-> گاوی که در نهان آبستن شود آشکار زایمان می کند —> کنایه از اینکه هر کار بدی عاقبت ندارد و رسوایی به بار می آورد .

_ ” بٍه خَنَت اَمَدُم ماستوم ندادی به پشت سرم دوغ می فرستی ”  —> زمانی که کسی به کمک نیاز داردولی بعدا که زمان آن گذشته است و برای شخص فایده ای ندارد بخواهند به او کمک کنند.

_ ” اُو در خَنَه گیلوکَ ” —> آب جلو خانه گل آلود است —> مرغ همسایه غاز است .

دوستان ضرب المثل ها و حکایات محلی را برای ما بفرستید…

• فروردین ۲۳, ۱۳۹۳
• |
• بدون دیدگاه
• |