تعزیه :
تعزیه و تعزیه خوانی یکی از کهن ترین میراث های معنوی ایران است . مراسمی که ارادت ایرانیان به اهل بیت را در قالب نمایش به اجرا در می آورد .
یکی از معروف ترین گروه های تعزیه شهرستان کاشمر با سابقه ای چند ده ساله ” گروه تعزیه روستای قوژد ” است .
گزارش کامل در ادامه مطلب ….
بر آن شدیم تا با سرپرست گروه تعزیه روستای قوژد جناب آقای ” علی زاده علی ” مصاحبه ای ترتیب دهیم . وقتی از ایشان برای مصاحبه دعوت کردیم ایشان با روی باز دعوت ما را پذیرفتند . در طول مصاحبه با شور و علاقه ای خاص که نشان از ارادت ویژه ایشان به اهل بیت و آقا اباعبدالله بود صحبت می کردند و در حین مصاحبه چند بار با بغض گلو و اشکان جاری از دیدگان به سوالات ما پاسخ دادند . با تشکر از ایشان و گروه تعزیه روستا .
پایگاه اطلاع رسانی روستای قوژد :
با سلام خدمت شما خودتان را معرفی کنید و بفرمایید از چه سالی فعالیت خود را شروع کردید.
علی زاده علی :
با سلام و تشکر . اینجانب حسین زاده علی معروف به علی فرزند ابراهیم متولد 1333 و ساکن روستای قوژد کاشمر هستم . از بچگی علاقه زیادی به عزاداری محرم و تعزیه خوانی داشتم مدتی به گلاب پاشی هیئت های عزاداری مشغول بودم . از سال 1359 تعزیه خوانی را زیر نظر استاد حاج علی اکبر صادقی از روستای فرح آباد (قلعه بالا ) شروع کردم و از سال 1361 به طور رسمی شروع به خواندن و اداره کردن تعزیه نمودم . در سال 1367 اجازه نامه رسمی از آیت الله مشکینی رئیس مجلس خبرگان وقت گرفتم .
در دهه محرم صبحها در جلو هیئت های عزاداری و بعدازظهرها در مکان ثابت به تعزیه خوانی مشغول هستم.
پایگاه اطلاع رسانی روستای قوژد : در تعزیه چه نقشی دارید ؟
علی زاده علی : من از ابتدا نقش مخالف و شمر را داشتم .
پایگاه اطلاع رسانی روستای قوژد : از اینکه نقش شمر را داشتید ناراحت نیستید ؟
علی زاده علی : با اینکه نقش شمر نقش منفی و سختی است و مردم هم از این نقش انزجار دارند ولی به این علت که نشان بدهیم در واقعه کربلا چه اتفاقی افتاده و چه مصائبی به امام حسین (ع) و یاران با وفایش وارد شده با این همه همیشه افتخار می کنم که بتوانم این نقش را اجرا کنم . در این زمینه از مرجوم آیت الله سعیدی ، مرحومان حاج آقای موسوی و صفایی سوال کردم که آنها مرا تشویق به این کار کردند .
پایگاه اطلاع رسانی روستای قوژد : از کرامات این کار بگویید.
علی زاده علی : من هنگام اجرای نقش تمام حواس و تمرکزم به تعزیه است و به چیز دیگری فکر نمی کنم ؛ یک بار در تعزیه حضرت قاسم (ع) بعد از اتمام مراسم دیدم چکمه از پایم بیرون نمی آید ، به آقای مجید خاک گفتم که چکمه را از پایم بیرون بکشد ، وقتی چکمه را از پایم در آوردند به اندازه یک استکان خون از چکمه بیرون ریخت بعد که نگاه کردم دیدم یک میخ به چکمه فرو رفته و حدود 2 سانتیمتر هم به پایم فرو رفته بود و من در حین اجرای مراسم هیچ دردی حس نکرده بودم .
یک بار نیز در حین تعزیه مختار ؛ هنگامی که شمر را درون دیگ آب جوش می اندازند آب زیاد داغ شده بود که بعد از اینکه مرا از دیگ بیرون آوردند تمام بدنم تاول زده بود ولی بعد که به خانه آمدم و کمی گذشت دیدم هیچ اثری از سوختگی و تاول در بدنم نبود و من بهبود یافته بودم.
پایگاه اطلاع رسانی روستای قوژد : برای آموزش نسل جدید و انتقال تعزیه خوانی به نسل جوان چه کرده اید ؟
علی زاده علی : در اینجا جا دارد یادی کنیم از گذشتگانی که دیگر در بین ما نیستند . کسانی مانند مرحوم حاج محمد علی مرادزاده ، مرحوم حاج حسن دهقان و مرحوم حسین افتاده که جایشان بین ما خالی است .ما هم باید به فکر آینده باشیم چون یک روز هم ما نیستیم و باید جوانان این راه را ادامه دهند.
مابرنامه آموزشی مداومی داریم و ازکودک 8-7 ساله تا مرد 40 ساله در حال آموزش و تعلیم دادن هستیم تا تجربه مان را به آنها انتقال دهیم و ان شاءالله این چراغ همچنان روشن بماند
پایگاه اطلاع رسانی روستای قوژد : برای انجام این کاردشوار باید عشق علاقه خاصی باشد که بتوان بعد از چند سال این راه را ادامه داد . چگونه به این عشق وعلاقه رسیدید ؟
علی زاده علی : من در سال اول که با تهیه لباس مختصری شروع کردم و قصد تعزیه خوانی را داشتم بعضی از نزدیکان با این کار مخالفت کردند و در من نیز تردید به وجود آمد که آیا این کار را انجام دهم یا نه . همان شب حضرت امام خمینی (ره) را در خواب دیدم که یک اسکناس دو تومانی به من دادند و گفتند : علی دنبال این کار برو . بعد از 15 سال یک بار دیگر در خواب مقام معظم رهبری ، حضرت آیت الله خامنه ای رادیدم که در مجلس تعزیه نشته اند و نظاره گر کارهای ما هستند .
پایگاه اطلاع رسانی روستای قوژد : با توجه به اینکه شما نقش شمر را اجرا می کنید آیا تا به حال برخورد بدی هم با شما شده است ؟
علی زاده علی : در طی این سالها برخورد مردم با من بسیار خوب بوده است ولی گاهی بعضی به خاطر تشبیهی که صورت میگیرد و به دلیل ارادت به سیدالشهدا و انزجار از شمر با من برخورد بدی می کنند .من در مشهد مقدس هم تا پشت پنجره فولاد صحن حرم امام رضا (ع) تعزیه اجرا کرده ام .
یک بار در مشهد در حین اجرای مراسم تعزیه من سوار اسب بودم و با سرعت حرکت می کردم . پیرمردی جلو آمد و به من نهیب زد که یواش برو . من اعتنایی نکردم ( به دلیل نقش حساس شمر در تعزیه من باید این نقش را با تحکم و تندی اجرا کنم ) وقتی پیرمرد دید به او اعتنا نکردم با عصایی که در دست داشت به شدت به سرم کوبید که اگر کلاه خود به سر نداشتم آسیب می دیدم . بعد مردم جلو آمدند و به وی اعتراض کردم .بعد از لحظاتی پیرمرد به خود آمد و با پشیمانی جلو پای اسب زانو زد و عذرخواهی کرد و مردم او را بلند کردند.
ولی من در این سالها هر کس که به من حرف و طعنه ای زده بخشیدم و چیزی از آنها در دل ندارم چون معتقدم هدف ما چیز دیگری است و اجرمان را از آقا اباعبدالله می گیریم.
پایگاه اطلاع رسانی روستای قوژد : در پایان اگر با مردم صحبتی دارید بفرمایید :
علی زاده علی : من از همه مردم روستای قوژد و شهرستان کاشمر تشکر میکنم . با اینکه بارها از شهرهای دیگر مانند کرمان ، بم ، سیرجان و دیگر نقاط برای اجرای مراسم با من تماس گرفته اند و مبالغ بالایی به من پیشنهاد داده اند و حتی چک سفید امضاء به من داده اند ولی من قبول نکرده ام چون من هیچگاه به خاطر پول کار نکرده ام و همیشه اولویت را برای اجرا در محرم به کاشمر داده ام و در مابقی سال هم اگر از من دعوت شود با افتخار و بدون هیچ چشمداشتی به اجرای مراسم پرداخته ام و گفته ام ما فقط به اندازه یک لیوان آب که گلوی بچه ها تازه شود قانع هستیم .
شعر تعزیه :
الا اهل عزا فرصت شمار کربلا اینجاست غنیمت شمرید اینک که ارباب ولا اینجاست
اگر هست تو را شوق زیارت زیارت کن که الحاضر شهید کربلا اینجاست
نه من شمر و نه این ابن سعد نه این لشکر ز شهر کوفه و کرب و بلا اینجاست
غرض مقصود ما باشد عزاداری در این مجلس بکی ابکی تباکی شاهد بزم علا اینجاست
نه این حسین و نه این کربلا باشد نه این عباس علی نه اکبر زیبا لقا اینجاست
نه این باشد خیام عترت سلطان مظلومان نه اینجا قتلگاه باشد نه اکبر زیبا لقا اینجاست
الها حفظ فرما جالسین بزم ماتم را خصوصا عالمان دین ، مسئولین در این مجلس
ز هر درد و زهر رنج و زهر آفت و بلا اینجا بزن طبال بر طبلت محکم تر که آشوب جفااینجاست
بر خاتم انبیا پیغمبر مصطفی صلوات